استقلال فکری | اخبار را حذف نکن

تماشای اخبار خوب است یا بد؟ بستگی دارد به مخاطب، که آیا به شناخت درستی از خود، محیط پیرامون و وقایع رسیده یا نه. آیا مخاطب اخبار، استقلال فکری را در خود پرورش داده و از اهمیت آن آگاه است؟

پرونده‌ی اخبار را مدت‌هاست داده‌ام زیر بغلش. خودخواسته. تنها بهره‌‌ی تماشای اخبار، تن‌وبدن لرزان و افکار آشفته‌ام بود. ناخواسته. سرم پر بود از رکود، سقوط، انفجار، قتل، کشتار و رعب و وحشت. با هدف افزایش تمرکز حواس از اخبار دور شدم. دور از ارعاب و بازارگرمی رسانه‌ها، سرخوشانه در سرزمین دیگری سیر می‌کردم. بمباران مغزم با تصاویر مرگ‌آلود به حداقل رسیده بود. به مدد توصیه‌‌های کاسبکاران روانشناسی زرد، حالا من گوسفندی بودم که در امنیت ساختگی‌اش می‌چرید و برای زیستن نیازی نداشت بداند چه در دوروبرش می‌گذرد. مشکل اخبار نبود، مشکلِ اصلی، نداشتن تفکر مستقل بود.

استقلال فکری یعنی چه؟ یعنی هر چیزی را همان‌طوری که عرضه می‌شود قبول نکنم. یعنی استدلال و نتیجه‌گیری‌های من متاثر از فارغ‌التحصیلانِ کانال‌های خبری بیست‌وچهارساعته، اینستاگرام و کانال‌های تلگرامی نباشد. یعنی بیشتر کتاب‌ بخوانم و بدانم که آشنایی با شگردهای ژورنالیستی و شناخت آسیب‌پذیری‌های روان انسان کمکم می‌کند تا مثل گذشته با شنیدن هر خبری دست‌وپایم را گم نکنم، مضطرب نشوم و دل‌وروده‌ام بهم نریزد.

اهمیت استقلال فکری در آن است که داده‌هایی را که از کانال‌های دیداری و شنوایی دریافت کرده‌ام، همان‌طور خام‌خام به خورد مغزم ندهم. یعنی بدانم که صاحب شعور هستم و همین من را از سایر جانواران بی‌شعوری که معنای زندگی‌کردن را در خوردن، خوابیدن و عیش و خوشی یافته‌اند، متفاوت می‌کند. مستقل‌اندیشیدن یعنی آنکه بدانم حذف کامل اخبار مشکل اصلی من که واکنش منفعلانه به اخبار است، حل نمی‌کند. اصلا چه بهتر که همین جا متوجه نقطه‌ی ضعفم شوم و این واکنش منفعلانه را با خود به فضاهای کاری و دوستانه نبرم.

فرمان «اخبارو حذف کن» را لغو می‌کنم. چه بسا مواجهه‌ی مجدد من با اخبار و ترکش‌های زهرآلودی که بر جانم می‎نشاند باعث شود تا جای خالی تفکر مستقل را احساس کنم. می‌خواهم اخبار را با دید جدید حلاجی کنم. درست را خودم از غلط سوا کنم و عضله‌ی تفکر مستقل را تقویت کنم. خدا را چه دیدی، شاید همین تمرین باعث شود تا شکاف‌های فکری‌ام را درز بگیرم، تأثیرپذیری بی‌چون و چرایم را از دیگران کاهش دهم و سختی تصمیم‌گیری درست را به دوش دیگران نیندازم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *